Hücre İçi Haberci Sistemleri
Hücre içi haberleşmede birbiriyle etkileşim halinde üç esas sistem vardır.
Bunlar;
a-Siklik adenosin monofosfat(cAMP) sistemi,
b-Siklik guanizin monofosfat (cGMP) sistemi,
c-Kalsiyum haberci sistemi.
Siklik Adenosin Monofosfat (cAMP) Sistemi
Uyarı ile hücrenin vereceği cevap arasında bağlantı kurucu olarak görev yapar
Hücreyi dıştan etkileyerek hücre içinde cAMP sentezini arttıran maddelere (örneğin, hormonlara, nörotransmitter maddelere) birinci haberci, cAMP’ye de ikinci haberci denir.
Hücrede cAMP düzeyi, birbirine zıt iki enzim aktivitesinin dengesini yansıtır
Adenilat Siklaz
ATP —————— cAMP + Ppi
Mg++
fosfodiesteraz
cAMP —————— 5’-AMP’
Mg++
cAMP düzenleyici bir maddedir. Birçok hücresel olayların hızını kontrol etmektedir.
Hücrenin içinde olan değişiklikler cAMP miktarını etkilemez .
Siklik guanizin monofosfat (cGMP) sistemi
Bu nükleotidin hücredeki konsantrasyonu cAMP’den daha azdır ve GTP (guanizin trifosfat)’ dan guanilat siklaz enzimi yardımıyla oluşur. Bu enzim sitoplazmada serbest olarak bulunur.
Düzenleyici cGMP (siklik GMP)’nin varlığında İkinci haberci olarak Ca++ ve cAMP’nin çalışması komplike hale gelir.
cAMP ve cGMP’nin etki mekanizmaları
cGMP, cAMP’ nin aksine cevaplar meydana getirir. Mesela kalp kasında epinefrin cAMP yapımını stimüle eder.
Diğer taraftan asetilkolin de cGMP yapımını stimüle eder.
Bu nedenle asetilkolin ve katekolaminler kalp atışının hızı ve gücü üzerinde zıt etkilere sahiptirler.
